بررسی میزان تاثیر مدیریت ذینفعان در پروژه های انتقال آب مطالعه موردی: طرح انتقال آب زاینده رود به کاشان

اغلب گروههای مختلف پیش بینی شده یا نشده ای وجود دارند که به عنوان ذی نفعان یک پروژه محسوب شده و می توانند بر اجرا و نتیجه پروژه تاثیر قابل توجهی داشته باشند. این گروه ها افراد یا سازمانهایی هستند که می-توانند بر خروجی پروژه تاثیر گذاشته و یا از آن متاثر شوند. لذا مدیریت پروژه ها تنها به برنامه ریزی اساسی، اجرا، کنترل و پایش پروژه منتهی نمی شود، بلکه به مدیریت بسیاری از عوامل و گروه های ذی نفع که وابسته به پروژه بوده نیز مرتبط است. متاسفانه این گروه ها و مباحث مربوط به آنها همواره روشن و شفاف نیستند. براساس مطالعات انجام شده، شکست در پیش بینی و پاسخ به نگرانی های ذی نفعان باعث صرف وقت و تولید هزینه های قابل توجهی می-گردد. این مقاله با مروری بر نظریه ذی نفع و تاریخچه پیدایش این مفهوم، نظریه های مربوط به فرآیند مدیریت ذی-نفعان را مورد بررسی قرار داده و سپس این فرآیند را در بستر یکی از طرحهای مهم آبرسانی کشور (انتقال آب زاینده-رود به کاشان) مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. در این بررسی مشخص گردید که اجرای این فرآیند که شامل: شناسایی، تجزیه و تحلیل و راهبرد ذی نفعان می باشد، تاثیر بسزایی در هزینه و زمان تمام شده طرح دارد و عمده تاخیرات و هزینه های طرح بواسطه عدم مدیریت ذی نفعان در طرح و بویژه در مراحل اولیه آن، وجود خلاهای قانونی و نبود قوانین فراگیر برای مدیریت ذی نفعان در کشور می باشد. علاوه بر این از مصاحبه های انجام شده مشخص گردید که اگرچه فرآیند مدیریت ذی نفعان یک فرآیند اجباری در چرخه حیات یک پروژه نیست، اما برای طرحها و پروژه ها بویژه طرحهای انتقال آب که ذی نفعان متعددی را شامل می شود، ضروری به حساب می آید. همچنین شناخت همه ذی نفعان بدلیل پویایی این مفهوم، ممکن نیست. و اینکه باوجود تلاشهای فراوان تیم مدیریت پروژه، باز هم تعدادی از ذی نفعان راضی نخواهند شد که باید این نگرانی ها بااستفاده از مشخصه های اهمیت ذی نفعان بویژه مشروعیت مورد قضاوت واقع شود. و اینکه روشها و توصیه های ارائه شده تنها بعنوان راهنمایی برای مدیران پروژه در مدیریت ذی نفعان می باشد و در آن تجربه، قضاوت و شایستگی مدیر پروژه نقش مهمی در ترکیب، تنظیم و کاربرد روشهای پیشنهادی در هر پروژه دارد.